کهنترین کتاب ریاضیات کشف شده جهان
یکی از کهن ترین متون ریاضی کشف شده جهان، قطعه پاپیروسی موسوم به پاپیروس ریند است که تصویر آن را در شکل ملاحظه می کنید. این قطعه پاپیروس که یکی از مهمترین یافتههای باستانشناسی مرتبط با ریاضیات محسوب می شود، اطلاعات بسیار ارزشمندی را از ریاضیات مصر باستان در اختیار ما گذاشته است.
اين قطعه پاپيروس طومار مانند كه تقريباً 30 سانتيمتر عرض و 5/5 متر طول دارد در مقبرهای در شهر باستانی تِبس در ساحل شرقی رود نيل كشف شد. قدمت اين قطعه پاپيروس كه مطالب آن به خط تصویری (هيروگليف) نوشته شده به 1650 سال پيش از ميلاد باز می گردد.
بر روی اين پاپيروس، نخستين نمادهای مورد استفاده توسط بشر برای نمايش عمليات رياضی را می توان مشاهده كرد. به عنوان مثال در آن زمان علامت جمع را به شكل يك جفت پا نشان ميدادند كه جهت حركت آنها به سوی عددی بود كه بايد با عدد قبلی جمع بسته می شد.
در سال 1858 ميلادی يك حقوقدان و مصرشناس اسكاتلندی به نام الكساندر هنری ريند در يكی از سفرهايی كه به مصر داشت، اين قطعه پاپيروس را در بازار شهر قديمی لوكسور در جنوب مصر خريداری كرد. سرانجام چند سال بعد يعنی در سال 1864 موزه بريتانيا اين پاپيروس را از ريند خريد و اكنون نيز از آن در همين موزه نگاهداری می شود.
مطالب اين پاپيروس شامل مسائلی در حساب، جبر، هندسه و نيز مطالبی در مورد كاربرد رياضيات در نقشهبرداری، ساختمانسازی و حسابداری است.
يكي از مسائل جالب مطرح شده در اين پاپيروس، مسأله شماره 79 ام آن است. صورت اين مسأله چنين است:
"هفت نفر هركدام هفت گربه دارند. هر گربه می تواند هفت موش را بگيرد. هر موش می تواند هفت خوشه گندم را بجود و هر خوشه گندم، هفت دانه گندم می دهد. مجموع همه اين آدمها، گربهها، موشها، خوشهها و دانههاي گندم چقدر است؟"
به بيان امروزي ميتوان گفت كه اين مسأله درواقع مسأله تعيين مجموع جملات يك تصاعد هندسی با قدر نسبت 7 است و نشان می دهد مصریان باستان از گذشته های بسیار دور با تصاعدهای هندسی آشنا بوده اند.